Kan een beeldscherm zonder licht een oplossing zijn voor oogproblemen?
Op een zomerse ochtend in 2017 startte ik nietsvermoedend mijn werkdag als webontwikkelaar. Na een aantal uurtjes programmeren besefte ik plots dat ik vlekjes voorbij mijn rechteroog zag passeren. Dag na dag zag ik dezelfde vlekjes steeds opnieuw heen en weer bewegen. Ze verplaatsen zich mee met de positie waarop ik mijn aandacht vestig. Bij veel natuurlijk licht, wanneer ik bijvoorbeeld overdag met de auto rijdt, zijn de vlekjes het meest zichtbaar.
Op zoek naar een eerste oplossing
Na verloop van tijd begon dit mij meer dwars te zitten en besloot ik een oogarts te bezoeken. Ik kreeg te horen dat dit vaker voorkomt bij mensen die bijziend zijn. Je hoeft je geen zorgen te maken over deze glasvochttroebelingen, je went hier wel aan. Zoek wel hulp als je hier psychologisch onder lijdt. Ik volgde het advies op en probeerde hier zo min mogelijk mee bezig te zijn.
Een jaar later begon ik een drukkende pijn te krijgen aan mijn oog met de troebelingen. Ik voelde dat de pijn sterker was wanneer ik op mijn Macbook scherm zat te kijken dan op een extern scherm. Dagdagelijks maakte ik de gewoonte om zoveel als mogelijk op mijn extern scherm te werken. Na wat googelen zag ik dat deze positieve wending zou kunnen komen door de verandering van een glanzend naar een mat scherm. Een mat scherm heeft minder reflectie waardoor je ogen minder vermoeid kunnen zijn.
Is blauw licht de boosdoener?
Wat kan ik ondernemen om mijn ogen zo min mogelijk te belasten? Volgens de universiteit van Toledo heeft blauw licht uit onder andere smartphones en computers een ongunstig effect op onze ogen. Zeker wanneer je gebruik maakt van deze toestellen in het donker. Ik vroeg me af of ik ervoor kon zorgen dat mijn toestellen minder blauw licht uitstralen?
Voor al mijn toestellen experimenteerde ik met programma's die het blauwe licht uit mijn toestellen zouden kunnen verminderen. Volgende tools doen dit door de kleuren van het scherm warmer te maken:
- Op mijn Macbook thuis testte ik Night Shift. Dit kun je instellen bij systeemvoorkeuren op MacOs
De opzet van deze tools is om warmte van het scherm te laten aanpassen tijdens de loop van de dag. Na zonsondergang krijg je bijvoorbeeld warmere, minder blauwe kleuren. Zelf stelde ik mijn computer op elk tijdstip van de dag zo warm als mogelijk in. Hoewel ik een bril aanhad met blauwe licht filter, wilde ik zoveel als mogelijk blauw licht mijden.
Ik merkte dat deze tools mij een sterker gevoel van rust gaven in mijn ogen wanneer ik op het scherm keek. Over het algemeen voelde ik niet echt een verschil op vlak van irritatie op mijn rechteroog. Steeds vaker werd ik elke dag wakker van deze pijn. Ik begon mijn job, waar ik uren achter de computer zit, in twijfel te trekken. Een schermloze job zou alles in een oogwenk kunnen oplossen. Toch wilde ik niet alles waarvoor ik gewerkt had op het spel zetten. Een job zonder scherm kan toch niet de enige uitweg zijn?
In mijn verdere zoektocht naar een oplossing stuitte ik op schermen met elektronische inkt. Klinken e-readers jou bekend in de oren? De meerderheid van de mensen gebruiken e-readers om boeken te lezen. Naast het lezen kunnen ze ook handig zijn om notities mee te maken met een stylus.
E-reader als mogelijke vervanging voor mijn computerscherm
Wat ik vooral interessant vond, is dat je een e-reader, mits voldoende omgevingslicht, perfect kunt gebruiken zonder dat het scherm licht uitstraalt. Ideaal dus! Een scherm zonder licht kan dus ook geen blauw licht uitstralen. Het lijkt me logisch dat het beter is voor de ogen als je gewoon niet constant staart naar een lichtbron. Blauw ligt of niet. Mijn ogen beginnen te fonkelen van vreugde, een mogelijke oplossing in het vooruitzicht.
Wat als ik een e-reader heb die ik kan gebruiken ter vervanging van mijn computerscherm? Als snel stuitte ik op het probleem dat e-paper schermen een trage verversingstijd hebben.
Bij e-readers is de verversingstijd, de snelheid waarop de inkt zich ververst. Wanneer je bijvoorbeeld filmpjes kijkt, zorgt een trage ververstijd voor een beeld die al knipperend vooruit gaat. Je ziet geen vloeiend beeld meer maar afbeeldingen die een voor een op het beeld springen. Bij de meeste e-readers kun je de snelheid van het verversen verhogen. Deze verhoging is niet altijd de beste oplossing en kan volgde teweeg brengen:
- Meer ghost Shadow:
Dit kan voorvallen wanneer je bijvoorbeeld van het ene programma naar het andere navigeert. Je ziet nog lichtjes een overgebleven stuk, of beter gezegd ghost shadow, staan van de vorige actie. - Verminderde hardheid van de inkt:
Hoe hard of hoe zacht de inkt gedrukt is. Of anders gezegd, hoe duidelijk de inkt gedrukt is.
Bij e-readers is de verversingstijd op zich niet zo'n groot probleem. Na het lezen van jouw eerst bladzijde, swipe je verder naar de tweede, die je met enige vertraging kunt beginnen lezen. Eens de inkt voor de nieuwe bladzijde zichtbaar is, kun je perfect verder lezen zonder dat dit jouw leesplezier beïnvloedt.
Voor programmeerwerk heb ik niet meteen de snelheid van verversing nodig voor het spelen van games. Wel moet deze snelheid een stuk sneller dan de gemiddelde e-reader.
E-paper monitor als oplossing
Na het lezen lezen van tal van reviews verkoos ik de Dasung 13.3" E-ink Monitor. Naar mijn gevoel kwam deze het beste uit op vlak van verversingstijd en ghost shadow. Vele concurrende modellen vond ik niet. Enkel de Onyx Boox Max 3 was een mogelijke kanshebber. Een 13 inch e-reader die je ook kunt gebruiken als extern scherm.
Het toestel van Dasung heeft binnenin geen intelligentie zoals een e-reader dat heeft. Het is een extern beeldscherm die je kunt aansluiten aan jouw computer via HDMI. Meer dan een monitor heb ik ook niet nodig. Ik heb mijn laptop waar ik al mijn taken mee verricht. Ik wil enkel mijn LCD-monitor vervangen door een scherm die werkt met elektronische inkt.
Het kostenplaatje van de Dasung E-Ink monitor vond ik minder prettig, het scherm kostte iets meer dan 1000 euro. In die periode werkte ik naast mijn vaste job, een twintigtal uren in de week freelance. 95% van de uren die ik werk, zit ik te kijken naar een lichtgevend scherm. Het lijkt me nu geen slecht idee om de extra cent die ik freelance verdien, te investeren in de gezondheid van mijn ogen.
Eind januari 2020 kocht ik mijn E-ink monitor van Dasung. Door het coronavirus in China werd de periode van feestdagen voor het Chinees nieuwjaar uitgerekt. Hierdoor moest ik nog even geduld uitoefenen om mijn beeldscherm in ontvangst te nemen.
Tips van de oogarts
In de tussentijd had ik een afspraak bij een andere specialist voor mijn ogen. Tijdens de controle zei de oogarts: "Een typisch geval van iemand met een job achter een computer. Je ogen zien er gezond uit maar je ene oog is wel droog." Naast het advies om oogdruppels te nemen, kreeg ik volgende tips mee:
- Knipper af en toe met je ogen terwijl je werkt aan jouw computer
- Kijk af en toe weg van scherm
- Zet de helderheid van je scherm zo laag mogelijk
Ik sta nog meer te trappelen om mijn e-paper scherm in ontvangst te mogen nemen. Met dit scherm hoef ik geen rekening te houden met de helderheid van mijn scherm. Ik kan deze gewoon afzetten.
Terug thuis zette ik de helderheid van mijn extern beeldscherm op 0 en merkte dat dit een stuk beter aanvoelt aan mijn ogen. Een lagere helderheid brengt met zich mee dat scherm minder goed zichtbaar is wanneer het omgevingslicht niet optimaal is. Thuis kan ik het omgevingslicht perfect naar mijn wens instellen. Juist wat spelen met de positie van het gordijn op het dakraam en de plaatsing van mijn bureau. Wanneer ik op locatie werk is dit niet altijd even makkelijk.
Op mijn smartphone zette ik de helderheid, afhankelijk van het omgevingslicht, ook zo laag mogelijk. Bovenop de laagste stand van helderheid bij instellingen, kon ik deze met de applicatie Twilight nog een stuk lager zetten.
In de praktijk met de Dasung 13.3" E-ink Monitor
25 februari 2020 kwam Fedex eraan met mijn e-paper scherm. Na grondig testen zocht ik uit wat de perfecte lichtopstelling is. Rekening houdend met het gegeven dat ik het optionele schermlicht uitschakel. Ik kom even in een omgekeerde wereld terecht. Mijn scherm met elektronische inkt is een stuk beter leesbaar bij veel buitenlicht. Bij een traditioneel LCD-scherm zorgt natuurlijk licht juist voor een mindere leesbaarheid.
Mijn nieuwe scherm is het meest ideaal voor volgende activiteiten:
- programmeren van websites
- surfen op het web
- bekijken van filmpjes
- schrijven van tekst
Design werk en het vormgeven van websites (via css) gaat me wat minder goed af. Zeker bij complexere designs. Het scherm is met zijn 13.3 inch wat kleiner en is enkel in zwart-wit. In de praktijk codeer ik de meeste websites op mijn E-Ink scherm waarbij ik deze test in de browser op mijn externe lcd-monitor. Programmeerwerk waarbij de focus minder ligt op het visuele (bv. het grootste deel van deze blog) kan ik volledig uitwerken op mijn e-paper scherm.
Had ik maar eerder gedacht aan deze instelling
Pas wanneer ik de overstap maakte naar mijn Mac mini (kon ik zelf mijn scherm kiezen 😊) ontdekte ik de instelling "Verhoog contrast".
Met deze instelling past mijn computer het gehele besturingssysteem aan, in de zin dat alles een stuk beter leesbaar is. Deze instelling maakt de ervaring op mijn scherm met elektronische inkt helemaal compleet.
Pas op met koudere temperaturen
Tijdens winter van 2021 was ik mijn Dasung E-Ink scherm bijna kwijt. Op de koudste ochtend kreeg ik mijn scherm niet meer aan de praat. Ondanks het lichtje van mijn scherm aanstond, maakte deze geen connectie meer met mijn computer. Na een half uur zoeken vond ik online een handleiding terug van een ouder model. Idealiter heeft het scherm een temperatuur tussen 15℃ en 35℃. Nu snap ik het! De verwarming is al twee weken stuk. Dit in combinatie met het koude winterweer zijn niet de ideale omstandigheden voor mijn scherm. Bij ons elektrisch vuurtje kreeg ik hem snel terug aan de praat. In het vervolg best iets beter opletten met de blootstelling aan koude temperaturen.
Oplossing om meer rust te hebben in de ogen tijdens computerwerk
Het voelt alsof ik het probleem, die mijn ogen hebben bij het gebruik van computerschermen, meer bij de kern kan aanpakken. Met dit e-paper scherm heb ik geen gedoe meer met de helderheid. Ik zet dit gewoon uit. Tools om de kleuren warmer te maken zijn bij dit scherm ook verleden tijd.
Voor mijn ogen voelt de E-Ink monitor van Dasung alleszins een stuk rustgevender aan. Het effect op mijn ogen lijkt op iets tussen een boek en een mat scherm met lage helderheid. Ik kom niet meer elke dag wakker met pijn aan mijn rechteroog. Of komt het misschien ook doordat ik over het algemeen bewuster ben omgegaan met mijn schermtijd? De nood aan oogdruppels is alleszins sterk verminderd.
Toekomst voor e-paper monitors
Externe monitors met elektronische inkt zijn op dit moment een zeer kleine niche. Toch merk ik dat de toekomst er rooskleurig uitziet. Dasung brengt binnenkort E-Ink beeldscherm uit van 25.3 inch. In 2021 brengen producenten, die schermen maken met elektronische inkt, ook meer toestellen uit met kleur. Zie bijvoorbeeld de Nova 3 Color van Onyx Boox. E-paper schermen met kleur zullen een breder publiek aanspreken waardoor de populariteit hierin enkel kan groeien. Ooit komt er een dag waarbij ik mijn LCD-scherm volledig de deur uit zet. Die dag geniet ik van een groot, kleurrijk scherm met elektronische inkt.
Geschreven door
Jojo Houck